Kỹ thuật lấy mẫu và phân tích trong quan trắc môi trường lao động

1. Giới thiệu Kỹ thuật lấy mẫu và phân tích trong quan trắc môi trường lao động

Quan trắc môi trường lao động là quá trình thu thập và phân tích các thông số vật lý, hóa học và sinh học trong môi trường làm việc nhằm đánh giá mức độ an toàn, sức khỏe của người lao động và đảm bảo tuân thủ các quy định về an toàn lao động. Trong đó, kỹ thuật lấy mẫu và phân tích đóng vai trò then chốt, quyết định tính chính xác và tin cậy của kết quả quan trắc.

2. Kỹ thuật lấy mẫu trong quan trắc môi trường lao động

2.1. Nguyên tắc lấy mẫu

Lấy mẫu phải đảm bảo đại diện cho môi trường làm việc trong khoảng thời gian và không gian quan trắc. Mẫu được lấy phải đảm bảo không bị nhiễm bẩn, không biến đổi tính chất vật lý, hóa học hoặc sinh học trong quá trình thu thập và bảo quản.

2.2. Các loại mẫu phổ biến

Mẫu không khí: lấy khí, bụi, hơi độc, khí độc trong không khí tại khu vực làm việc.
Mẫu bề mặt: lấy bụi bẩn, hóa chất bám trên bề mặt máy móc, sàn nhà hoặc dụng cụ làm việc.
Mẫu nước: trong trường hợp môi trường làm việc có tiếp xúc với nước hoặc dung dịch hóa chất.
Mẫu sinh học: như mẫu máu, nước tiểu của người lao động để kiểm tra mức độ hấp thụ chất độc.

Kỹ thuật lấy mẫu và phân tích trong quan trắc môi trường lao động

2.3. Phương pháp lấy mẫu không khí

Lấy mẫu tĩnh: đặt thiết bị lấy mẫu tại một vị trí cố định trong khu vực làm việc, thu thập mẫu theo khoảng thời gian định trước.
Lấy mẫu cá nhân: thiết bị lấy mẫu gắn gần vùng hô hấp của người lao động để đo chính xác mức độ phơi nhiễm cá nhân.
Lấy mẫu liên tục hoặc gián đoạn: tùy thuộc vào mục tiêu quan trắc và đặc điểm chất cần đo.

2.4. Thiết bị lấy mẫu

Bơm hút khí có điều chỉnh lưu lượng chính xác.
Bộ lọc bụi hoặc ống hấp thụ để thu giữ các chất cần phân tích.
Bình chứa mẫu nước hoặc dụng cụ lấy mẫu bề mặt chuyên dụng.

3. Phân tích mẫu trong quan trắc môi trường lao động

3.1. Chuẩn bị mẫu

Mẫu sau khi lấy cần được bảo quản, vận chuyển đúng cách để tránh biến đổi. Một số mẫu yêu cầu bảo quản lạnh, mẫu không khí thì phân tích nhanh chóng để đảm bảo tính chính xác.

3.2. Các phương pháp phân tích phổ biến

Phân tích hóa học: xác định nồng độ các chất khí, hơi, bụi độc hại như CO, SO2, H2S, VOCs… qua sắc ký khí, quang phổ, quang kế.
Phân tích vật lý: đo các yếu tố vật lý như nhiệt độ, độ ẩm, áp suất, cường độ tiếng ồn.
Phân tích vi sinh: nếu có nguy cơ ô nhiễm vi sinh vật, sử dụng các kỹ thuật nuôi cấy và định lượng vi sinh.
Phân tích sinh học: xét nghiệm mẫu sinh học của người lao động nhằm đánh giá mức độ hấp thụ chất độc.